ÖNCÜ EĞİTİMCİLER DERNEĞİ ÖĞRETMENİM SEMPOZYUMU BİLDİRİ METNİM - Reggio Emilia Alternatif Eğitim Yaklaşımı

OKUL içinde OKULSUZLUK: Reggio Emilia Alternatif Eğitim Yaklaşımı

Merve ÖZKAYA

Anahtar Kelimeler: Alternatif Eğitim, Eğitim Felsefesi, Reggio Emilia Yaklaşımı, Okul Öncesi Eğitim, İlkokul Eğitimi

            Erken çocukluk döneminin bireyin geri kalan hayatı için ne kadar önemli bir dönem olduğunu biliyoruz. Son dönemde yapılan araştırmalara göre ise erken çocukluk döneminde verilen akademik bilginin çocuğa zarar verdiği ileri sürülmektedir. Artık günümüzde bu alanda başarılı olan ülkelerin eğitim sistemine baktığımızda erken çocukluk dönem eğitiminde ezberler yerine entelektüel becerileri geliştirmeye çalıştıklarını görüyoruz. Çocuklar oyunları içinde, projeler yaparken, yaşıtları ya da kendilerinden büyük insanlarla iletişime girdiklerinde kendi bilgilerini yapılandırıp öğrenmeyi başlatabiliyorlar. Reggio Emilia da yapılandırmacı öğrenmeyi ve entelektüel becerileri geliştirmeyi benimseyen eğitim yaklaşımlarından biri olarak karşımıza çıkıyor.

REGGIO EMILIA YAKLAŞIMI ARKA PLANI

·         Tarihi Arka Plan

Reggio Emilia Yaklaşımı II. Dünya Savaşı’ndan sonra faşist rejimin yıkılmasıyla birlikte İtalya’da küçük fakir bir kasabada ailelerin ve eğitimci gönüllülerin “Her çocuk değerlidir, güçlüdür ve pek çok şeyi yapabilme kapasitesine sahiptir.” tezleriyle ortaya çıkmıştır. Yaklaşım pedagog Loris Malaguzzi’nin liderliğinde birçok öğretmenin çalışmalarıyla, çocuk odaklı ve çocuk yapılandırmacı bir öğrenme felsefesi olarak geliştirilmiştir.  Eğitimin çocuğun yeteneklerini ortaya çıkarıp özgürleştirmesi ve gelişimini her alanda desteklemesi için bir pedagoji oluşturan bu yaklaşım 1950’lerden bu yana Reggio Emilia kasabasında belediye desteğiyle uygulanmaktadır.

·         Kültürel Arka Plan

Reggio Emilia Alt Kültürü

Reggio Emilia halkı, endüstrileşmenin geliştiği bir bölge olarak savaş sonrası kalkınmak için kadın-erkek çalışmak durumunda kalmıştır. Kasabadaki küçük çocukların eğitiminin gelişmesi gerektiğini, kendi çocuklarının da zenginlerin çocukları kadar kapasite sahibi olduğunu bilen halk el birliğiyle anaokulları kurmuşlardır. Küçük çocuğu olsun olmasın herkes elindeki imkanları ortaya koyarak okulların kurulmasında destek olmuş, kolektif kültürün gelişmesini sağlamışlardır.

Kolektif kültürün yalnızca okul kurulurken değil, daha sonrasında da Reggio Emilia’nın hala çocukların eğitimini üstlenen bir toplum olarak karşımıza çıkmasında katkısı büyüktür.

Günümüzde Reggio Emilia kasabası çocuk dostu olmasıyla bilinir. Toplum çocukların eğitiminde kendini sorumlu tutar ve onların da iyi birer yurttaş olmaları için çocukların eğitimine sosyal etkileşim alanında da destek olurlar.

ReggioNarra (“Reggio Anlatıyor”)

Reggio Emilia’da tüm kasabanın sokaklarında, meydanlarında, dar-geniş demeden her alanda küçükten büyüğe kasaba halkının katıldığı, her yıl düzenlenen bir festival vardır; “Reggio Narra”, yani “Reggio Anlatıyor”. 2006’dan beri düzenlenen bu festival hikayelerin anlatıldığı, fikirlerin ve yaratıcı düşüncelerin paylaşıldığı adeta bir eğitim ve sözlü kültür şöleni gibidir. Bizim de çok eskilerden gelen, eğitim sistemimizi de çok etkileyen ve öğrenmemizde en temel alan olarak kullandığımız güçlü bir sözlü kültürümüzün olduğunu düşünürsek, Reggio Emilia’nın bu festivalinin de bize ilham olması çok olasıdır.

Ebeveyn katılımlı okul (Parent-run school)

Reggio Emilia okullarında ebeveynler okulun kurulmasında sağladıkları katkıya eğitim sürecinde de devam ederler. Anne-babalar aslında eğitimin tam olarak içindedir. Okullara istedikleri zaman girip istediklerinde çocuklarını gözlemleyebilir, onlara eşlik edebilir ya da kendi bilgi ve yeteneklerini okulun piazza’sında onlarla paylaşabilir.

Okulun fiziki şartları ebeveynin eğitime katılmasına müsaittir. Camdan duvarlar, sınıfları gören pencereler, her türlü paylaşımın yapıldığı ve kasabanın meydanlarından esinlenerek okula taşınan piazza, özgürce hareket edebilen çocukların olduğu okul anne-babaların katılımı için uygun ortamı oluşturur. Ancak anne-babaların kendi çocuklarıyla evde konuşmaları, okulda yapılacak paylaşım üzerine sohbet edilmesi gibi ön çalışmaların da yapılması gerekebilir. Çünkü eğitim evde başlar, evde, toplum içinde ve okulda gelişir.

·         Kuramsal Arka Plan

Loris Malaguzzi liderliğinde geliştirilen pedagojik yaklaşım John Dewey, Jean Piaget, Levi Vygotsky, Howard Gardner, Jerome Bruner gibi isimlerin kuram ve düşüncelerinden etkilenmektedir.

REGGIO EMILIA’DA KATILIMCILARIN ÖNEMİ

* Çocuk

Reggio Emilia’da çocuk bir başkahraman olarak görülür ve kendi bilgisini kendisinin yapılandırdığı kabul edilir. Çocuk meraklıdır, sosyaldir, çok çeşitli dillerle iletişime geçebilir (bknz. “Çocuğun 100 Dili”) ve öğrenmeye, bilgisini yapılandırmaya her an açıktır. Çocuklar bu eğitim felsefesine göre kendi meraklarını takip ederek daha fazla derinlemesine araştırma yapar, dener, üretir ve böylece çok daha kalıcı bilgiler edinirler, tüm bunları Reggio Emilia projeleri içinde sürdürürler. Reggio Emilia projeleri çocukların hayatı her yönüyle tam da hayatın içinde yaşayarak öğrendikleri projelerdir.

* Aile

Aile ve hatta toplum bütün olarak çocuğun eğitiminde sorumludur ve her zaman çocuklar ve öğretmenlerle iş birliği içindedir. Çocuğun kesintisiz devam eden öğrenme sürecinde sosyal çevresindeki ilişkilerinden ve günlük yaşantısından oldukça fazla bilgi edindiği kabul edilir.

* Okul (Öğretmenden aşçıya)

Reggio Emilia’da çocuk, toplumdaki herkesten bilgi edinebildiği gibi okuldaki herkesten öğrenebilir. Projesine göre atölye öğretmeni atelierista ile çalışabilir, yemekle ilgili ilerleyen projelerde mutfakta aşçıyla çalışabilir örneğin. Tüm okul kadrosu okul pedagogu pedagogista ile çalışır.

Okulda öğretmenler çocuğa bilgi dikte eden rolünde değildir, hatta aksine “çocukla beraber öğrenen” ve araştıran rolünde olup bunun bilincindedir ve öğrenme sürecinde çocuğun bir arkadaşıdır, onun bilgiye ulaşmasını sağlamak için ona rehberlik yapar, yol gösterir, uygun çevreyi hazırlar, çocuğu dinler, gözlemlerini dokümante ederek çocuğun ilgisine göre projeler başlaması için çocuğu provoke eder, yani onun merakını daha da kışkırtıp aklını karıştırır ve sorgulamasını sağlar.

* Çevre (3. Öğretmen)

Reggio Emilia sosyal ve fiziksel çevrenin vazgeçilmez ve kaçınılmaz olarak üçüncü öğretmen olduğu bir eğitim felsefesidir. Öğretmenler çocuğun merakını kışkırtmak için uygun sosyal ve fiziksel çevreyi hazırlar. Örneğin gerekli materyallerle masa hazırlayabilir, konuyla ilgili bir bilirkişiyi sınıfa davet edebilir ve çocukların onunla sohbet etmesini sağlayabilir veya gidip görülmesi, yerinde incelenmesi gereken yerlere geziler düzenleyebilir.

REGGIO EMILIA FELSEFESİNİN TEMEL ETMENLERİ

Merak, Sorgulama, Soru sorma, Araştırma, Dinleme, Heyecanla Keşfetme, Öğrenmeyi Öğrenme, Hayal Gücü, Yaratıcılık, Üretkenlik, “Çocuğun 100 Dili”, Oyun, İlişkiler, Toplum & Kültür, Empati

Reggio Emilia felsefesinde okul öncesi çağdaki çocuğun ilk olarak entelektüel gelişimi ön plandadır. Çocuk öncelikli olarak oyunlarının içinde merakının peşinden gitmesi, araştırması, soru sorması, sorgulaması, hipotezler üretip onları denemesi, keşfetmesi ve bilgiyi yapılandırması için teşvik edilir. Akademik bilgi, entelektüel becerileri kazanan çocuğun kendi merakıyla doğal olarak edinebileceği bir hal alır. Çünkü çocuk artık öğrenmeyi öğrenmiştir. Çocuğun ne öğrendiği ise onun 100 dili ile ortaya çıkarılır. “Çocuğun 100 Dili” Malaguzzi’nin çocukların etkileşime geçtiği, öğrenirken ve anlatırken kullandığı dillerdir. Örneğin; resim, kil, müzik, yemek, hareket, drama gibi.

Reggio Emilia pedagojisinde olduğu gibi okulsuz eğitimde de akademik bilgi entelektüel ve sosyal becerilerden sonra gelir. Okulsuz eğitimi savunan psikolog Peter Gray, son yapılan araştırmaların, erken yaştaki akademik öğrenmenin çocuklarda entelektüel gelişimi gerilettiğini ortaya çıkardığını, akademik bilginin çocukları ispat, ezber ve tekrar yapmak zorunda bırakarak bulunması gereken tek doğru sonucu bulmaya yönelttiğini; entelektüel bilginin ise  tam aksine, dünyayı anlamlandırabilmek için çocukları sorgulamaya, hipotezler üretmeye, araştırmaya, keşfetmeye motive ettiğini ileri sürmektedir.

Bilginin artık her an el altında olduğu günümüzde çocukların “öğrenmeyi öğrenme” ve hayal, fikir, değer, ürün, sorunlara çözüm, bilgi üretmeleri için onlara entelektüel, duygusal ve sosyal beceriler kazandırmak gereklidir. Empati ise çocuğun kendisine ve çevresine karşı saygılı olması için gereken en önemli duygulardan biridir.

Bir sistem olmayan Reggio Emilia Yaklaşımı felsefe olması sebebiyle günümüz dünyası teknolojilerine ve kültürümüze uyarlanarak geliştirilebilmektedir. Her kültür kendi değerleri ve etmenlerine göre Reggio Emilia’yı, temel etmenlerine zarar vermeden, geliştirip dönüştürerek uygulamaktadır.

REGGIO EMILIA’YA GÖRE ÖĞRENME SÜRECİ

·         Çocuk Yapılandırmacı Öğrenme

Çocuğu merkeze alan ve ona öğrenebileceği konusunda son derece güvenen ve inanan Reggio Emilia yaklaşımı çocuğun kendi bilgisini kendisinin yapılandırabileceğini savunur. Çocuk yalnızca hazır olduğunda, yani meraklandığında ya da ihtiyacı olduğunda öğrenmek istediği bilgiyi edinebilir. Bunun için de çocuğa öğretmek için bilgiyi ona dikte etmek yerine onun meraklanmasını ya da ihtiyaç duymasını sağlamak yeterlidir. Çocuk öğrenmeyi bildiğinden istediği zaman öğrenme sürecini kendi zihninde başlatabilir. Böyle bir öğrenme çocuğun dünyasında çok daha anlam içerdiğinden daha kalıcı olacaktır.

·         Gelişen Müfredat (Emergent Curriculum)

Yılın başında belli bir konular silsilesi belirleyerek çocuğa dikte edilmesi düşünülmeyen Reggio Emilia yaklaşımında çocuğun merakı ve ihtiyacı doğrultusunda çocukla beraber geliştirilen bir program vardır. Anlık ortaya çıkabilen ya da değişebilen bu müfredat her okula ve hatta her sınıfa göre değişir. Aynı konuyu aynı okuldaki ve yaş grubundaki sınıflar farklı zamanlarda ve farklı şekillerde öğrenebilirler.

·         Sonuç değil, Süreç

Reggio Emilia projeleri sonuç odaklı başlayıp ilerlemez. Ve hatta başarı odaklı da değildir. Çünkü süreç boyunca edinilen bilgiler ve kazanımlar daha değerlidir. Başarısız olarak nitelendirebileceğimiz bir sonuç, süreç içinde başarıya götürecek pek çok adımı öğrenmeyi sağlayabilmektedir.

ÖĞRENME ARACI OLARAK “ PROJELENDİRME ”

Yapılandırılmamış projeler çocuğun pek çok konuda derinlemesine araştırma yapmasına olanak sağlamaktadır. Yani odaklanmasına ve pek çok konuda kalıcı bilgi edinmesine yardımcı olur. Çocuk kendi ilgi alanını dikkatini toplayarak ve odaklanarak keşfedebilir. Dikkat eksikliği olduğu söylenen çocuklar için bu ayrıca önemlidir. Öğrenmeyi öğrenen ve hatta bunu seven çocuk sürekli fikir üretebilir. Yaratıcılığı ketlenmediği ve bu özellikle istendiği için çocuk fikir, değer, bilgi, ürün ve sorunlara çözüm üretmeye meyilli olmaktadır. Yapılandırılmamış projelerle hipotezler üretip onların gerçek olup olmadığını deneyebilir.

Yapılandırılmamış Projeler çocuğun merak ettiği pek çok konuda araştırma yapabilmesi ve uygulamaya geçebilmesi için çok daha teşvik edicidir. Sonuç odaklı etkinliklerin istenmemesi bu nedenledir. Yapılandırılmış (sonuç odaklı) projelerde çocuk kendi isteği doğrultusunda fikir üretememekte, sınırlanmakta, fikirlerini uygulayamamaktadır. Hazır bilgi çocuğun heyecanını tetiklemediği gibi kalıcı da olmamaktadır. Öğrenme sürecinde keşfetme heyecanı daha etkili olmaktadır.

Reggio felsefesine göre sonuç odaklı etkinlikler hazırlamaktansa, yapılandırılmamış projelerin ortaya çıkması için çevre hazırlanıp çocuğun merakı provoke edilir. Her türlü bilgiyi çocuğun kendisi sorup araştırıp öğrenmesi ve yapılandırması sağlanır. Çevreyi, yani hem materyalleri hem sosyo-kültürel ortamı rehber olarak öğretmenler düzenler.

Reggio Emilia'da özellikle yapılandırılmamış materyaller kullanılır. Çocuklar çok çeşitli ve birbirinden bağımsız gibi görünen materyalleri bir araya getirince nasıl anlamlı bir bütün oluşturduğunu ve ortaya değerli bir ürün çıkabileceğini açıkça görürler. Çocukların tüketen rolünden sıyrılıp “üreten” rolünde olduğu bu yaklaşımla çocuklar yalnızca bilgi ve ürün değil, değer ve sorunlara çözüm üretmede de aktif rol üstlenebilecekler, arkadaşlarıyla uyum içinde grup çalışmaları yaparak kolektif ruhla projeler üreteceklerdir.

Çocukların bilişsel, duygusal ve sosyal zekalarını geliştirmek amacıyla yaşadıkları çevredeki doğal malzemelerden tehlike arz etmeyen geri dönüşüm materyallerine, yapılandırılmamış ahşap oyuncaklardan kullanabilecekleri ölçüde teknolojik materyallere ve sanat materyallerine, günümüz eğitim ihtiyaçlarına ve proje tabanlı yaklaşıma uygun geniş bir malzeme tercihi olmaktadır. Çocuklar işitsel, görsel ve dokunsal olarak desteklenmektedir.

Dokümantasyon,

-          Çocuğu anlamak, projeleri yürütmek,

-          Çocuğun bilgisini/öğrendiğini ortaya çıkarmak,

-          Ortaya çıkan somut veriyi ebeveynle ve diğer öğretmenlerle paylaşmak,

-          Çocuğa, ona değer verdiğimizi göstermek

için önemlidir.

ATÖLYE RENKLERDEN RENKLERE

Reggio Emilia İlhamlı Atölye - ÖNCÜ EĞİTİMCİLER DERNEĞİ

Öncü Eğitimciler Derneği’nde çatı katında 2015 Mart-Haziran ayları arasında 8-10 yaş arası çocuklarla hafta sonları düzenlediğimiz Reggio Emilia ilhamlı atölye çalışmalarında çocukların meraklarının peşinden gidip sorgulayarak, hipotezler üretip tartışarak, araştırıp kendi çabalarıyla bilgiyi keşfettikleri ve kendi bilgilerini yapılandırdıklarını gözlemledik. Çocukların atölyeleri “eğlenceli” bulduklarını ve “bir şey öğretmediğimizi” söylemeleri, atölyede bir şey öğrenmemelerinden değil, bizim onlara bilgi dikte etmememizden, onların doğrularını bulmalarında rehber olmamız ve onları dinlememizden kaynaklanmaktadır. Bu açıdan atölyeler Reggio Emilia ilhamlı ve “okulsuz” hissinde geçmiştir. Atölyeler boyunca “keşfetme” kavramını kullanmamamıza rağmen çocuklar atölyenin adını “Keşfederek Öğrenme Atölyesi” koydular.

Çocuklar bilim ve sanatı aynı anda kullanarak pek çok ürün ve oyun ürettiler. Örneğin “On Dokuz Parçalı Dürbün” çocuğumuzun ilk etapta bir değirmen yapmak istemesi ancak daha sonra ürününü dürbüne benzetmesiyle ve dürbüne bakıldığında on dokuz parça gösterdiğini keşfetmesiyle ortaya çıktı. Kil ve çizimler çocukların kendilerini iki boyutlu ve üç boyutlu olarak ifade etmelerinde önemli bir yer aldı. Çocukları iletişimlerinde işitsel, görsel ve dokunsal olarak desteklediğimiz atölyemizde bir gün Arkeoloji Müzesi’ne gezi düzenledik. O gezide çocuklarla algı çalışmaları yaptık. Bunlardan biri mekân algısı idi. Çocuklardan, müzenin içinden geçtiğimiz camekanlı bir koridorunu bakarak çizmelerini istedik. Çizim diliyle çocuklar çevrelerini ve kendi kapasitelerini daha iyi görebilirken aynı zamanda dünyaya bakışları ve algı düzeyleri de gelişmektedir. Her bir çocuk farklı bakış açısıyla çizimini tamamladı; örneğin biri bulunduğu yerden bakıp gördüğünü çizerken bir diğeri yukarıdan (kuş bakışı) baktığını farz ederek çizim yaptı.

Müzedeki algı çalışmalarımızın diğeri empati üzerinden gelişti. Çocuklarda engellilik algısı geliştirmek için müzenin bir bölümünü birer engelli vatandaş ve engelli bireye yardım edebilen bir vatandaş olarak gezmelerini sağladık. Bu oyunun öncesinde ve sonrasında oturup engellilik algısı üzerine sohbetler ettik.

Reggio Emilia yaklaşımında geçebilecek sohbetlere ve soru sorma tekniklerine örnek olması için masadaki kuru fasulyeler üzerine çocuklarla aramızda geçen bir diyalog;

(Tırnak içindekiler benim ve Seben'in konuşmaları, diğerleri çocukların)

- Bunlar ne?
"Sizce ne olabilir?"
- Onlar ne ya?
- Bence çakıl taşları...
- Biliyordum da unuttum adını.
- Birazcık fasulyeye benziyor.
- Ben de onu diyecektim şimdi.
- Küçük beyaz taşlara benziyor.
- Bence de fasulyeye benziyor.
- Tohum tohuum...
"Nasıl anladın tohum olduğunu?"
- Taş biraz daha sert olur çünkü.
"Tohum nasıl olur?"
- Yok yok bu fasulye bence. Tohum bu kadar büyük mü olur?
"Tohum ne demek?"
- Bir şeyi ekerken tohum kullanıyoruz.
- Mesela yüksek ağaçların yetişmesi için tohum gereklidir. Tohum olmazsa ağaçlar da olmaz.
- Ağaçlar olmazsa nefes de alamayız.
- Çünkü ağaçlar havayı temizliyor.
- Hayır havayı üretiyor.
- Temizliyor da...
"Şimdi burada iki farklı görüş çıktı, o dedi ki ağaçlar havayı üretiyor, o dedi ki temizliyor. Sizce ağaçlar havayı üretiyor mu, ağaçlar havayı temizliyor mu?"
- Temizliyor, pis havayı içlerine çekiyorlar, onun yerine temiz hava veriyorlar.
"Sizce dünyada hiç ağaç olmasa hala hava olur mu?"
- Olmaz (hepsi)
- Hava kirlenir ve biz de nefes alamayız, ölürüz.
- Hava olmazdı ağaçlar olmasa.
"Hava olur da kirlenir mi yoksa hiç mi olmaz?"
- Olur, çok kirlenince nefes alamayız.
- Hiç olmaz. Uzayda ağaç yok, hava da yok.
"Uzayda hava yok mu?"
- O zaman uzaya niye tüple gidiyorlar ki?
- Tüple mi? Uzayda çünkü değişik hava var. Biz o yüzden tüp alıyoruz, havamız biterse diye.
"Uzayda nasıl hava var? Bizim nasıl havaya ihtiyacımız var?"
- İkisi de değişik.
- Uzayda hava olmadığı için tüp olmadan yaşayamayız.
"Ama X uzayda değişik hava olduğunu söyledi."
- Benim bildiğime göre uzayda hava yok.
- Aynen.
"Peki bunu nasıl anlayabiliriz? Anlayabilir miyiz?"
- Bunu ancak, bilgisayardan falan öğrenebiliriz.
- Anlayabiliriz, hiç ağacın olmadığı bir yerde durmaya çalışalım, ya da nefesimizi tutmaya çalışırsak öğrenebiliriz bence.
- Burada hiç ağaç yok ki şu an?
- Ama camlar açılıyor,
- Ama şu an camlar kapalı.
- Önceden hava geliyor, bina inşa edilirken üstü açık oluyor hep hava giriyor.
- Ama sonra kapanırken hava çıkıyor?
- Evet. Ama camların oralarda, kenarlarda göremediğimiz küçücük su tutmayan delikler var, oradan nefes alabiliyoruz. Onlar olmasa binaların içinde ölebilirdik.
"Peki hiç hava olmayan bir yere bir ağaç tohumu ekersem büyür mü? " ……

Görüldüğü gibi çocukların konuyu alıp farklı yerlere taşımalarını engellemeden onların ilgi ve merakları doğrultusunda sorular sormaya ve fikirlerini dinlemeye devam ettik. Hem çocukların süreç içinde çıkan fikirlerini yakalamış olduk hem de diyalog sonunda sorduğumuz soru ile sohbeti asıl odak noktamız olan “tohum ekme” konusuna getirmiş olduk.

Merve Özkaya, Eğitim Koordinatörü, “Çocuğun 100 Dili” Anaokulu

1989’da İstanbul’da doğdu. Marmara Üniversitesi’nde İngilizce Sosyoloji okurken eğitim sistemine alternatif arayışları sırasında Reggio Emilia Yaklaşımı ile tanıştı ve Reggio Emilia ilhamlı özel bir anaokulunda Reggio Emilia ilhamlı öğretmen olarak çalışmaya başladı. 2014 eylül'den günümüze dek kendisini takip eden annelere ücretsiz Reggio Emilia seminerleri verdi, çocukları için Reggio Emilia ilhamlı atölyeler düzenledi.

Reggio Emilia felsefesini, yaşadığımız kültüre uyarlayabilmek için, nasıl bir kültürden çıktığını gözlemlemek üzere kasım 2014’te Reggio Emilia kasabasına gitti. Aralık ayında Öncü Eğitimciler Derneği’nde Seben Ayşe Dayı ile yetişkinler için Reggio Emilia atölyesi düzenlediler, mart 2015’te başladıkları çocuklar için Reggio Emilia ilhamlı Yaratıcı Düşünme Atölyesi’ni haziran ayında tamamladılar. 

Yürüttüğü eğitim ve kültür araştırmaları projelerinin ve danışmanlığın yanında, Reggio Emilia alternatif eğitim yaklaşımı ilhamlı özel “Çocuğun 100 Dili” Anaokulu’nda Eğitim Koordinatörü olarak görevini sürdürmektedir.